De lectuur van Gezelles poezie wordt tot op heden vaak ondernomen vanuit een romantische literatuuropvatting, waarbij het begrip originaliteit als sleutelwoord fungeert. Dat betekent o.a. dat (toevallig opgemerkte) interacties tussen Gezelles teksten en de hem omringende comtemporaine of oudere literatuur werden beschouwd als een randfenomeen, en dat de vraag naar de functie en de precieze aard van de intertextuele relaties die de Gezelliaanse fenotekst aangaat met zijn architeksten nauwelijks werd gesteld. Deze studie onderzoekt vooreerst hoe Gezelle als o.a. leraar, verantwoordelijke voor een volksbibliotheek, redacteur van een didactisch weekblad, beoefenaar van de comparatieve en historische taalkunde of samensteller van een almanak de zeventiende-eeuwse Zuidnederlandse (geestelijke) literatuur op intensieve wijze bevraagt en bestudeert. Het belang van Gezelles lectuur van die teksten voor zijn eigen poezie wordt dan geanalyseerd aan de hand van case studies, geordend in drie opstellen die elk een bepaald type "intertextuele" relatie in het licht stellen. Een tekstgenetische lectuur van enkele - soms gerenommeerde - gedichten demonstreert hoe de oude taal in se Gezelle inspireert tot het schrijven van poezie vanuit de dynamiek van de taal, die dan in een helder gestructureerde tekst wordt bedwongen. Verder wordt de manier belicht waarop Gezelle als poetisch ervaren (oude) taal of tekst via een aantal "Gezelliaanse" herschrijfregels aan de 19de-eeuwse lezer aanbiedt. Ten slotte worden enkele gecanoniseerde communiegedichten uit de periode 1850-1869 geconfronteerd met genologisch verwante 17de-eeuwse teksten. De intertextuele relaties die daarbij werden aangetroffen zijn divers, maar worden zeldzaam gekenmerkt door een (moderne) kritische of destructieve houding: de "vreemde" elementen gaan vrijwel onmerkbaar in de Gezelletekst over.
